© Courtneyk

KleurenSchat is gebaseerd op de wetenschappelijk onderbouwde betrouwbare Coloring Book methode. Deze methode om taalbegrip te testen bij jonge kinderen is ontstaan uit jarenlang wetenschappelijk onderzoek (in Engels) aan de Universiteit Utrecht. We willen dit instrument blijven verbeteren en uitbreiden, en een beter beeld krijgen van de woordenschatontwikkeling van Nederlandse kinderen.

Patronen in woordenschatontwikkeling

Wij willen uitzoeken of we bepaalde patronen kunnen vinden in woordenschatontwikkeling. Op basis van binnenkomende data over het moeilijkheidsniveau van woorden kunnen wij ons bijvoorbeeld afvragen: zijn werkwoorden moeilijker om te leren dan zelfstandig naamwoorden? Leert een kind woorden sneller wanneer ze voornamelijk thuis gebruikt worden, of juist op school? Zijn er verschillen tussen jongens en meisjes betreft het leren van nieuwe woorden? Deze vragen, en vele andere, kunnen we proberen te beantwoorden met de data die door Kleurenschat verzameld wordt.

Meertalige kinderen

© FatCamera

Het aantal meertalige kinderen in Nederland blijft groeien en er zijn bijna geen scholen in Nederland zonder meertalige kinderen. Eén van de belangrijkste vragen op dit moment luidt: wat moeten we verwachten van meertalige kinderen betreft hun woordenschat in het Nederlands? Moeten zij een aangepaste versie van KleurenSchat hebben? Speelt de moedertaal die deze kinderen spreken naast het Nederlands ook een rol? Zijn er bepaalde woorden die voor meertalige kinderen bijzonder moeilijk zijn? Is woordenschat een goede voorspeller van succes op andere gebieden voor deze kinderen?

Kinderen met taalproblemen

© Nadezhda1906

Woordenschatontwikkeling is een belangrijk component bij het vaststellen van een mogelijke leerachterstand. Is KleurenSchat een geschikt observatie-instrument voor bijvoorbeeld leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS), dyslexie, autisme spectrum stoornis (ASS), ADHD, enzovoorts? Heeft KleurenSchat voor- of nadelen in vergelijking met andere instrumenten als het gaat om deze populaties? Ook voor deze onderzoeksvragen komen we graag naar scholen die bereid zijn om samen te werken.

© Serhii Brovko

Op basis van de prestaties van leerlingen en feedback van scholen breiden wij het instrument continu uit. Als er bijvoorbeeld te weinig uitdagende woorden zijn, voegen we meer woorden van een hoger moeilijkheidsniveau toe. Ook kunnen we nieuwe thema’s en tekeningen toevoegen naar aanleiding van de feedback van leerkrachten en leerlingen.

Het inzicht en advies van leerlingen en leerkrachten speelt een onmisbare rol in het ontwikkelen en behouden van een zo goed mogelijk instrument.

Woordenlijsten

Momenteel bevat Kleurenschat 260 woorden en 22 kleurplaten. De geselecteerde woorden zijn verdeeld in 6 moeilijkheidscategorieën die deels gebaseerd zijn op de BAK – en WAK-advieslijsten. Deze advieslijsten worden vaak in scholen gebruikt, maar de vraag is of ze nauwkeurig genoeg zijn. Is het bijvoorbeeld echt zo, dat kinderen eerder ‘trompet’ kennen dan ‘viool’? Wanneer KleurenSchat is gespeeld door een grote groep kinderen, kunnen wij de moeilijkheidswaarden van alle woorden meteen aanpassen naar aanleiding van de échte kennis van Nederlandse kinderen. Zo krijgen we een nieuwe, betrouwbaardere advieslijst met woorden waarvan we kunnen verwachten dat een kind van bijvoorbeeld groep 2 al kent. Wij blijven deze lijst continu updaten, zolang kinderen KleurenSchat blijven gebruiken. Zo kan de lijst nooit ouderwets worden; het blijft een afspiegeling van de werkelijke kennis van kinderen. Dit geeft ook de mogelijkheid om in de toekomst te onderzoeken welke woorden tegenwoordig eerder geleerd worden dan vroeger. Denk aan het woord ‘filmen’: vroeger werd dit woord pas in groep 7 geleerd, nu leert een kind dit al in groep 1.

Tekeningen

Voor het ontwerpen van onze kleurplaten hebben we al veel advies gekregen van kinderen, leerkrachten, en professionele ontwerpers om te zorgen dat elk item zo duidelijk mogelijk is. Toch kan het blijken, nadat we de resultaten hebben bekeken en feedback van scholen hebben gekregen, dat sommige items aangepast en verbeterd kunnen worden. Als we bijvoorbeeld zien dat een bepaald woord een lagere kenniswaarde krijgt dan verwacht, zoeken we uit of het aan de tekening zou kunnen liggen. Misschien is het plaatje niet duidelijk genoeg, of wordt dat woord nauwelijks gebruikt in de omgeving van de leerling. Wij kunnen hier direct op inspelen door aanpassingen te maken in het instrument.

Jij kunt bijdragen aan het lopende universitair onderzoek op de volgende manieren:

1. Door KleurenSchat regelmatig te gebruiken.
   

   © sturti

2. Door feedback, vragen, commentaar of ideeën met ons te delen. Dat kan door direct contact met ons te nemen of door deel te nemen aan de KleurenSchat Community, waar KleurenSchat-gebruikers met ons en met elkaar hun ervaringen en vragen kunnen delen.
3. Door de school aan te melden om mee te doen aan taalontwikkelingsonderzoek. Dit kan door te mailen naar M.Pinto@uu.nl  of  S.Zuckerman@uu.nl. We nemen snel contact op met scholen die ons gemaild hebben en maken graag een afspraak om samen te overleggen over de mogelijkheden.

Alle data worden geanonimiseerd en verwerkt in naam van de Universiteit Utrecht. De UU hanteert strikte richtlijnen wat betreft het verkrijgen en gebruiken van onderzoeksdata en volgt de wetgeving van de Nederlandse Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Meer informatie over de algemene richtlijnen van de Universiteit Utrecht betreft onderzoeksdata en persoonsgegevens vindt u in de privacyverklaring.

© Ipopba

In het geval dat wij voor onderzoeksdoeleinden extra persoonsgerelateerde gegevens nodig hebben, bijvoorbeeld van leerlingen met een bepaalde diagnose (TOS, ASS, etc.) of leerlingen met een specifieke migratie-achtergrond, dan overleggen wij met de betreffende school over het (al dan niet) delen van gegevens. In sommige gevallen kunnen de onderzoekers zelf naar de school komen om het onderzoek uit te voeren.

Als je vragen hebt over ons onderzoek, of over het gebruik en de behandeling van KleurenSchat gegevens, schroom dan niet om contact met ons op te nemen.